
Barajlar, dünyadaki en büyük insan yapımı yapılar arasında yer alıyor. Su ve elektrik sağladıkları ve üzerinde bulundukları nehirlerin taşmasını kontrol etmeye yardımcı olduklarından, insanlar için en önemli yapılar arasındalar. Bu listede, barajları tutabildikleri su hacmine göre sıralamayı seçtik. Çünkü bu bilgi tüm bu barajların boyutlarının en doğru ve hazır halidir.
10. Gardiner Barajı
Yer: Saskatchewan, Kanada
Rezervuar Hacmi: 9,4 km³
Yapı Yüksekliği: 64 m
Yapı Uzunluğu: 5.000 m
Baraj Tipi: Toprak set
Gardiner Barajı Kanada’daki en büyük baraj ve dünyanın da en büyük barajlarından biri. Baraj, Güney Saskatchewan Nehri üzerindeki Saskatoon’un güneyinde yer almaktadır. Gardiner Barajı 1967’de tamamlandı ve barajın havzası olan Diefenbaker Gölü’nü yarattı. Diefenbaker Gölü 9.4 kilometrekare büyüklüğündedir.
Gardiner Barajı’nın asıl amacı, Güney Saskatchewan Nehri’nin sularını sulama, rekreasyon, kentsel su temini ve elektrik enerjisi için verimli bir şekilde kullanmaktır. Gardiner Barajı şimdi yaklaşık 100.000 dönümlük arazide sulama sağlıyor ve bu da bölgede, barbunya, bezelye ve fava fasulyesi de dahil olmak üzere yeni mahsullerin yetiştirilmesine olanak sağlıyor. Bu baraj, baraj için çalışmaları başlatan eski Kanada Başbakanı John G. Diefenbaker’in adını aldı.
9. Nurek Barajı
Yer: Tacikistan
Rezervuar Hacmi: 10,5 km³
Yapı Yüksekliği: 300 m
Yapı Uzunluğu: 700 m
Baraj Tipi: Dolgu (toprak dolgusu)
Nurek Barajı bu listedeki diğer barajlar kadar büyük olmasa da, 300 metre yüksekliğinde ve dünyanın en yüksek barajıdır. Nurek Barajı, Tacikistan’ın en büyük nehri olan Vakhsh Nehri’nin karşısındadır.
Nurek Barajı, Vakhsh Nehri boyunca bulunan beş hidroelektrik barajından biridir. Bu beş hidroelektrik barajı arasında Nurek Barajı en fazla elektrik sağlıyor, yaklaşık 3.000 MW ve bu Tacikistan’ın elektrik ihtiyacının yaklaşık % 75’ini oluşturuyor. Baraj, Tacikistan’da 1.600 dönümlük tarım arazisini sulamak için kullanılıyor.
8. Tarbela Barajı
Yer: Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan
Rezervuar Hacmi: 14,3 km³
Yapı Yüksekliği: 14,3 km³
Yapı Uzunluğu: 2,743,2 m
Baraj Tipi: Dolgu (toprak dolgusu)
Pakistan’da bulunan Tarbela Barajı, dünyadaki en büyük toprak dolgulu barajdır. Baraj, şu anda 14.3 kilometrekare kapasiteye sahip Tarbela Havzasını yarattı. Tarbela Barajı İndus Nehri üzerine inşa edilmiştir. Baraj inşası 1960’ların sonlarından 1970’lerin sonlarına kadar sürdü. İnşa edilmeden önce İndus Nehri’nin akışı kontrol edilemezdi. Bu, özellikle ülkenin ana büyüme süreci boyunca, tarımsal verimin dengesiz olmasına neden olmuştur. Tarbela Barajı’nda şu anda barajın elektrik üretim kapasitesini 1.410 MW artıracak olan beşinci yenileme çalışması sürdürülüyor.
7. Fort Peck Barajı
Yer: Montana, ABD
Rezervuar Hacmi: 22.774 km³
Yapı Yüksekliği: 76 m
Yapı Uzunluğu: 6,409 m
Baraj Tipi: Hidrolik toprak doldurma
Fort Peck Barajı, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Missouri Nehri üzerinde bulunan bir başka büyük barajdır. Fort Peck Barajı 1940 yılından beri faaliyette olup, yıllık ortalama 2,6 milyon mega-watt saat elektrik üretmektedir. Barajın yarattığı havza olan Fort Peck Gölü, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük beşinci insan yapımı göldür.
Fort Peck Barajı, 1940 yılında baraj tamamlanmadan önce ciddi kuraklıklar yaşayan Montana’ya çok ihtiyaç duyulan suyu sağlıyor. Fort Peck Barajı ayrıca Missouri Nehri’nde kayıkla dolaşmayı da kolaylaştırdı ve baraj aslında üst Missouri Nehri Havzası’nda inşa edilen ilk barajdı.
Fort Peck Barajı’nın yapılması Büyük Buhran sırasında Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından istendi. Fort Peck Barajı inşaatı 50.000’den fazla kişiye iş imkanı sağladı.
6. Oahe Barajı
Yer: Güney Dakota, ABD
Rezervuar Hacmi: 28.539 km³
Yapı Yüksekliği: 75 m
Yapı Uzunluğu: 1,100 m
Baraj Tipi: Dolgu (toprak dolgusu)
Oahe Barajı inşası 1940’ların sonlarında başlayıp 1950’lerin sonlarına kadar ABD Ordusu Mühendisler Birliği tarafından yapıldı. Oahe Barajı, ABD’deki dördüncü en büyük havza olan Oahe Gölü’nü oluşturur. Oahe Gölü 29 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor.
Oahe Barajı, Kuzey ve Orta Amerika için elektriğin çoğunu üretir. Baraj ve göl, “vakıf” ya da “duracak yer” anlamına gelen bir kızılderili sözü olan Oahe’nin adını almıştır. Oahe Barajı, yılda 259.000 eve elektrik sağlıyor.
5. Garrison Barajı
Yer: Kuzey Dakota, ABD
Rezervuar Hacmi: 29.383 km³
Yapı Yüksekliği: 64 m
Yapı Uzunluğu: 3,444 m
Baraj Tipi: Dolgu (toprak dolgusu)
Garrison Barajı, Amerika Birleşik Devletleri’nde bir başka büyük baraj ve Missouri Nehri üzerinde yer almaktadır. Garrison Barajı’nın oluşturduğu havza, 29 kilometrekarelik Sakakawea Gölü olarak adlandırılmaktadır. Sakawea Gölü, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki üçüncü büyük havzadır.
Garrison Barajı, dünyanın beşinci en büyük toprak barajıdır ve 64 metre yüksekliğe, 3.444 metre uzunluğa sahiptir. Baraj çevredeki alanlar için önemli bir güç ve sulama kaynağı olmasına rağmen, barajın yapısı kızılderilileri yerinden etti ve tarım alanlarını sular altında bıraktı.
4. Three Gorges Barajı
Yeri: Yiling Bölgesi, Yichang, Hubei, Çin
Rezervuar Hacmi: 39,3 km³
Yapı Yüksekliği: 181 m
Yapı Uzunluğu: 2,335 m
Baraj Türü: Yerçekimi
Genel olarak, Çin’deki Three Gorges Barajı dünyanın en büyük barajı olarak kabul edilmektedir (ancak bu listeyi havza hacmine göre ayarladık). Three Gorges Barajı, dünyanın en büyük hidroelektrik santralidir ve 22.500 MW kurulu güce sahiptir.
Three Gorges Barajı hem büyüklük hem de güç bakımından etkileyici olsa da, dünyanın en büyük çevre felaketlerinden biri olarak kabul edilir. Three Gorges Barajı, 1,2 milyondan fazla insanı yerinden etti; yakındaki kasaba ve şehirlerde su basmasına neden oldu; civardaki suyu ve toprağı kirleten, yerel bitki ve hayvanları tehdit ederken aynı zamanda bu bölgedeki sismik faaliyeti arttırmıştır. Three Gorges Barajı, Dünya’nın dönüşünü yavaşlatacak kadar çok suyun hareketini kontrol altında tutar.
3. Atatürk Barajı
Yer: Şanlıurfa-Adıyaman, Türkiye
Rezervuar Hacmi: 48.7 km³
Yapı Yüksekliği: 169 m
Yapı Uzunluğu: 1.819 m
Baraj Tipi: Dolgu
Atatürk Barajı, Türkiye’nin güneydoğusunda bulunan Fırat nehri üzerinde yer almaktadır. Atatürk Barajı, Fırat ve Dicle nehirleri boyunca bulunan 22 baraj ve 19 hidroelektrik santralinin en büyüğüdür. Baraj havzasının hacmi 48.7 kilometreküptür. Atatürk Barajı’nın yüksekliği 169 metre, uzunluğu 1.819 metredir.
Atatürk Barajı, Fırat, Dicle ve Yukarı Mezopotamya havzalarında inşa edilmiş bir bara olupj, hidroelektrik santrali ve sulama kanalı ağı olan Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) bir parçasıdır. GAP projesinin 2020 yılında tamamlanması bekleniyor. Proje yaklaşık 1.8 milyon hektarlık bir alana su sağlayacak ve ayrıca yaklaşık 7.476 MW enerji üretecek. Atatürk Barajı aslen Karababa Barajı olarak anılıyordu, ancak adı Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü anmak için değiştirildi.
2. Aswan Barajı
Yer: Aswan, Mısır
Rezervuar Hacmi: 132 km³
Yapı Yüksekliği: 111 m
Yapı Uzunluğu: 3,830 m
Baraj Tipi: Dolgu
Aswan Barajı, Mısır’ın Sudan sınırına yakın olan Aswan yakınlarındadır. Baraj Nil Nehri’nin karşısındadır ve havzasına dünyanın en büyük insan yapımı göllerinden biri olan Nasser Gölü denir. Nasser Gölü 132 km³ kapasiteye sahip ve bu su, Mısır ve Sudan’da çevresindeki araziyi sulamak için kullanılıyor.
Aswan Barajı 1970 yılında tamamlandı ve o zamandan beri, Nil Nehri’nin sebep olduğu sellerin kontrolüne yardımcı oldu. Ek olarak, Aswan Barajı Mısır’ın güç kaynağının yaklaşık yarısını sağlıyor. Baraj inşa edilirken, MÖ 13. yüzyılda inşa edilmiş olan Abu Simbel antik tapınağı başka bir yere taşındı.
1.Guri Barajı
Yer: Necuima Kanyonu, Bolívar, Venezuela
Rezervuar Hacmi: 135 km³
Yapı Yüksekliği: 162 m
Yapı Uzunluğu: 7,426 m
Baraj Tipi: Yerçekimi / Dolgu
Venezuela, Bolívar’da ki Guri Barajı, havza hacmine bağlı olarak dünyanın en büyük barajı olmaktadır. Barajın havzası 135 metreküp su tutabilir. Guri Barajı ayrıca 162 metre yüksekliğe sahip dünyanın en yüksek barajlarından biridir.
Caroni Nehri’ni tutmasının yanınında, Guri Barajı aynı zamanda hidroelektrik santrali ve 10,235 MW kurulu güce sahip dünyanın en büyük ikinci santralidir. Baraj Venezüella’nın enerji ihtiyacının yaklaşık % 73’ünü sağlamaktadır. Guri Barajı, tüm Venezüella ülkesine yaklaşık 12.900GW / saat enerji sağlıyor.